Open brief aan Dhr. Laveyne

Met verschillend burgerplatformen zijn wij al een aantal jaar constructief aan het mee denken rond het Ventilus project. Nu de beslissing rond het project dichter aan het komen is merken we dat de druk op de minister om toe te geven aan Elia enorm aan het toenemen is.

We merken dat er ook experten/wetenschappers ingeschakeld worden waarmee Elia nauw samen werkt. Die zijn vaak heel enthousiast om dit project te verdedigen. We hebben hier uiteraard begrip voor, ze doen dit vaak uit oprechte liefde voor hun vak en uit overtuiging.

Er wordt echter ook soms heel kort door de bocht gegaan en wetenschappelijke feiten die niet in het kraam passen worden geminimaliseerd of anders voorgsteld dan ze zijn. Bij Dhr. Laveyne hebben we in de afgelopen weken een aantal dergerlijke feiten vast gesteld, vandaar dat we graag zouden reageren via deze open brief.

Beste Hr. Laveyne,

U lijkt de laatste weken overal op te duiken als energie expert van de UGent om uw visie op het Ventilus project te verkondigen.

We kunnen u volgen op twitter, op TV en in heel wat kranten. U bent blijkbaar een groot verdediger van het bovengrondse traject zoals momenteel voorgesteld door Elia.

Helemaal niets mis mee natuurlijk, het staat u vrij om vanuit uw expertise dit project met vuur te verdedigen.

Wanneer u echter geloofwaardig wil zijn als expert, dan is het wel belangrijk dat u de feiten correct weergeeft en u binnen uw domein van expertise blijft.

Dat u aan de UGent dure projecten uitvoert samen met Elia helpt als expert niet echt qua onafhankelijkheid, maar dat zullen we u vergeven, Elia heeft namelijk een monopolie in België, dus u heeft weinig keuze.

In één van uw artikels in de krant geeft u aan dat Ventilus zeker moet goedgekeurd worden omwille van rechtszekerheid. Er werden namelijk in het verleden al verzwaringen van andere lijnen goedgekeurd met een gelijkaardig vermogen. Wat gratis juridisch advies dus voor de minister.

Juridisch advies lijkt ons nogal ver buiten uw domein van expertise te liggen, maar goed, misschien hebt u wel hulp gekregen van de faculteit rechten aan de UGent.

U vermeldt in de marge dat als enige voorwaarde voor de goedkeuring door de minister gevraagd wordt om voorzorgsmaatregelen te nemen om blootstelling van kinderen aan meer dan 0,4 micro tesla te vermijden.

Wat u vergeet te vermelden, of misschien niet weet (ook dit vergeven we u) is dat aan die voorwaarde helemaal NIET voldaan wordt. In tegendeel zelfs bij lichtere lijnen, zoals de Stevin as, zijn door Elia zelf metingen uitgevoerd waarbij waarden vastgesteld worden die tot 13 KEER hoger zijn dan die 0,4 en dit bij een belasting van slechts 19%. Dit is al jaren zo en wordt systematisch verzwegen en genegeerd. Dit feit alleen al is dus net een hele goeie reden om nu voldoende zekerheid in te bouwen dat dit niet meer zal gebeuren. Dat kan alleen met een ondergrondse verbinding in gelijkstroom. Voortschrijdend inzicht noemt men dat, in onze buurlanden hebben ze het al begrepen, we rekenen er op dat minister Demir voldoende moed zal hebben om rekening te houden met dit inzicht.

Het is ook zeer vreemd om vast te stellen dat u als wetenschapper zelf aangeeft dat er een duidelijk aanwijsbaar probleem is met kinderleukemie bij hoogspanningslijnen (statistisch verband zoals u zelf aangeeft), maar dat het ontbreken van een oorzakelijk verband voor u voldoende is om het probleem dan maar te negeren en rustig verder te doen zoals we bezig zijn. We weten het niet, dus laat ons het maar negeren … Rond gezondheid en straling heeft u bovendien ook geen expertise. Collega wetenschappers die wel expertise hebben binnen dit domein zijn heel helder. We citeren uit een rapport van de hoge gezondheidsraad van 2020: “de raad beveelt aan om een beleid te voeren dat in de woonomgeving de blootstelling aan magnetische velden beperkt tot 0,4 micro tesla”. Niet mis te verstaand dus, maar systematische laksheid uit het verleden moet volgens u dus blijkbaar volstaan als argument om ook volgende projecten goed te keuren.

Toen u op focus TV verkondigde dat bestaande lijnen en ook Ventilus voldoen aan de “strenge Vlaamse normen” kwamen onze haren helemaal recht. Er zijn namelijk geen Vlaamse normen Mr. Laveyne, dat is nu net één van de grote problemen in dit dossier. Het complete gebrek aan een duidelijk wetgevend kader. Er is enkel het binnenmilieu besluit (waar de waarde van 0,4 micro tesla in vermeld staat), maar dat is niet meer dan een vrijblijvend advies, er is geen enkele manier om dit als burger afdwingbaar te maken. U verwijst wellicht naar 100 micro Tesla norm die Europees van tel is. Dit is echter een norm voor acute (dus kortstondige) blootstelling, NIET voor langdurige blootstelling. Dit gaat over de gezondheid van uw medeburgers Mr. Laveyne, dus get your facts straight!

Maar goed, u hebt eigenlijk geen wetenschap nodig als het over gezondheid gaat, we zagen op twitter dat u een ervaringsdeskundige bent, u schreeft namelijk vol trots: “ik heb zelf 25 jaar nabij een hoogspanningslijn gewoond en ben er niet gekker door geworden dan ik al was”. Heerlijk luchtig en past perfect in het rijtje van uitspraken als “mijn nonkel Jef rookt al 60 jaar, dus zo kankerverwekkend zal dat wel niet zijn” of “ik eet al 20 jaar elke morgen een PFOS eitje en een groter kieken ben ik er niet door geworden”. Lang leve de wetenschap!

Met vriendelijke groeten

De burger- en ondernemersplatformen, die net zoals u, voorstander zijn van Ventilus, maar wel op een duurzame en gezonde manier.