Als een bioboer in een oude diesel
Is het echt onbetaalbaar om op een ecologische manier groene stroom te vervoeren? Lieven Vandamme, lid van Begraaf Ventilus, gelooft het niet.
Graag wil ik als populistische groene jongen uit Zedelgem met een conservatieve opvatting over het platteland reageren op Jonas Laveyne. Zijn bijdrage over het Ventilusproject, dat hoogspanningslijnen in West-Vlaanderen aanlegt, bevat heel wat stereotypen waar wij ons niet in herkennen (DS 30 juli). Niet alle protest uit Zedelgem komt van ‘de groenen’. De groene partij is uiteraard helemaal niet gekant tegen het ontsluiten van groene energie uit de Noordzee. In Zedelgem is men ook helemaal niet tegen de vooruitgang. Het zal sterk verbazen, maar ook hier wonen ingenieurs. Ook hier wonen mensen die in staat zijn om literatuur te lezen die het niveau van pseudowetenschappelijk gewauwel overstijgt
Als we dat doen, en als we in dialoog gaan met de mensen van Elia en de Vlaamse overheid, komen wij tot de volgende vaststellingen: ja, er is bijkomende hoogspanningscapaciteit nodig om aan de toekomstige behoeftes te voldoen – al denkt Elia natuurlijk ook al aan verkoop aan het buitenland en dus winst. En nee, er is niet voldoende nagedacht over hoe die bijkomende capaciteit op een ecologisch verantwoorde manier vervoerd kan worden. Men verkiest de snelle en goedkope oplossing, hoewel er betere technologie beschikbaar is of dat zeer snel kan zijn.
AC/DC
Elia kiest voor een transport via wisselspanning, waardoor slechts een stuk van het traject ondergronds kan. Mocht men kiezen voor gelijkspanning, dan zijn de mogelijkheden voor ondergronds transport vrijwel onbeperkt. Die technologie genereert ook minder schadelijke straling. Maar ze is recenter, complexer, nog in volle ontwikkeling en dus ook duurder. Elia wenst de studies waaruit zij besluiten dat transport via gelijkspanning vier tot acht keer duurder is, niet publiek te maken, ondanks uitdrukkelijk verzoek. Steven Van Muylder, projectmanager van Ventilus bij Elia, wist ons wel te vertellen dat er in de vergelijking geen rekening gehouden werd met de kostprijs van onteigeningen of andere factoren zoals gezondheid of impact op het landschap of de natuur. We weten dus zeker dat de vergelijking onvolledig is, maar toch wordt ze nu al gebruikt om nieuwe technologieën volledig uit te sluiten. De academici die de studie van Elia onderschrijven, wijzen erop dat die nieuwe technologie razendsnel evolueert en dat Elia ze moet blijven opvolgen. Dit lijkt men echter compleet te negeren in de startnota van het Ventilus-project. Ik hoop dat er binnen de Vlaamse regering mensen zullen zitten die verder vooruit durven kijken.
Frambozen
Het klopt dat er voorlopig geen bewezen oorzakelijk verband bestaat tussen kinderleukemie en het elektromagnetische veld van hoogspanningsleidingen. Het klopt echter ook dat er wel degelijk een statistisch verband gevonden is. Als mijn dochter leukemie krijgt, zal ze even ziek zijn met een statistisch als met een oorzakelijk verband. Er bestaan wettelijke normen rond blootstelling aan dergelijke straling, omdat er wel degelijk een risico is. Elia gebruikt trouwens in alle informatie die ze tot nu toe gaf over elektromagnetische straling een curve met een jaargemiddelde belasting van 20 procent. Wij vroegen vanuit de actiegroep om een curve te krijgen met 100 procent belasting, maar krijgen deze informatie niet (hoewel ze beschikbaar is). Ter vergelijking: als iemand die niet kan zwemmen een rivier moet kruisen die over een jaar gemiddeld 50 centimeter diep is, dan kan hij ook verdrinken, want de rivier kan op bepaalde momenten van het jaar ook 10 meter diep zijn. Wat wij vanuit Zedelgem willen is kristalhelder: duurzame energie die op een duurzame manier getransporteerd wordt. Wat Elia nu doet, is vergelijkbaar met een bioboer die zijn ecologisch gekweekte frambozen met zijn oude dieselvrachtwagen door de lage-emissiezone naar de markt brengt. Wij zijn helemaal niet tegen bioframbozen, maar het transport moet wel beter kunnen.